Z Gubina na rynki Czechosłowacji, ZSRR i Kuby
Gubińskie Zakłady Metalowe Przemysłu Terenowego – na początku warto wspomnieć o dwóch rocznicach: 65 lat temu powstały zakłady, a 15 lat temu zakład zakończył działalność w Gubinie. Z inicjatywy grupy Związku Młodzieży Socjalistycznej z Grudziądza powstały Gubińskie Zakłady Metalowe Przemysłu Terenowego. Zakład uruchomił produkcję 22 lipca 1958 roku.
Według centralnie ustalonego klucza powiatem gubińskim opiekowały się powiaty funkcjonujące w Polce od bardzo dawna. Naszym powiatem opiekowały się Gniezno i Rawicz (dla Krosna Odrzańskiego – Krotoszyn, Gostyń). U młodzieży Ziemi Lubuskiej wywołało to niekłamaną radość. Nastąpiła wymiana listów i wycieczek zapoznawczych. Z Gubina do Gniezna wyjechała grupa, dając koncert. I tak poprzez szkoły, młodzież rozpoczęło się zainteresowanie Gubinem w Wielkopolsce i dalej. Zakłady metalowe w Gubinie przy ul. Marszałka Żymierskiego powstały z inicjatywy młodzieży zatrudnionej w Fabryce Narzędzi Rolniczych „Unia” w Grudziądzu. Wykorzystano obiekty po byłym gminnym ośrodku maszynowym. Produkcję narzędzi ogrodniczych (grace, szpadle) rozpoczęto pod koniec 1958 roku. Podobne przedsiębiorstwo „Krośnieńskie Zakłady Metalowe Przemysłu Terenowego w budowie” powstaje 1 kwietnia 1957 roku w Krośnie Odrzańskim. Uchwałami Prezydiów Powiatowych Rad Narodowych w Krośnie Odrzańskim i Gubinie 31 marca 1961 roku zakłady metalowe w obu miastach połączono w jeden zakład pod nazwą „Krośnieńskie Zakłady Metalowe Przemysłu Terenowego” z siedzibą w Krośnie Odrzańskim – Zakład nr 2 w Gubinie.
Od 1964 r. w Gubinie produkowano węglowe piece grzewcze, gazowe i elektryczne kuchnie. Po przyporządkowaniu zakładu do ministerstwa przemysłu ciężkiego w roku 1975, wytwarzano urządzenia gastronomiczne termicznej obróbki potraw. W 1986 r. ówczesny Naczelnik Miasta Stefan Ciszek pisał: …. „Zakłady Metalowe „Kromet-Spomasz” prowadzą przeważnie eksportową produkcję urządzeń gastronomicznych na rynki Czechosłowacji, ZSRR i Kuby”. Jak podał Ryszard Pantkowski (Gubin 1998), około 70% produkcji w latach 1975-89 wysyłano do Związku Radzieckiego. Po wprowadzeniu rygorów wolnego rynku (od 1989 r.) “Kromet-Spomasz” eksportował tylko 5% produkcji.
Firmie w Gubinie, przez 33 lata, od 1964 r. szefował Wojciech Albinowski, absolwent Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Zielonej Górze. W 1973 roku przedsiębiorstwo zmienia nazwę na Krośnieńskie Zakłady Metalowe „Kromet”.
Po zmianach ustrojowych, także „Krometowi” groziła upadłość, ale zakład nie podzielił losów państwowej „Cariny” czy „Goflanu”, a w maju 2004 roku został objęty procesem restrukturyzacji. W wyniku bezpośredniej prywatyzacji przedsiębiorstwo zmienia formę prawną na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Sprywatyzowane przedsiębiorstwo zostaje wniesione aportem do spółki zarejestrowanej pod nazwą „Prima Bistro”, która zmienia nazwę na Fabryka Maszyn i Urządzeń Gastronomicznych „Kromet” Sp. z o.o. Podejmowane były liczne próby mające na celu utrzymanie zakładu w Gubinie. Jednak widmo likwidacji wisiało nad gubińskim zakładem. W połowie października 2008 r. nastąpiła reorganizacja w oddziale zamiejscowym Spółki w Gubinie. Zakład w Gubinie definitywnie zakończył żywot. Produkcja wyrobów i część załogi została przeniesiona do zakładu spółki w Krośnie Odrzańskim. W 2011 roku rozebrano budynki nie będące w ewidencji konserwatora zabytków.
Dziś w pozostałych obiektach firma „Metal Makowska” stal i wyroby hutnicze, z adresem przy ulicy Złotej prowadzi hurtownię stali i wyrobów hutniczych. Budynek przy ul. Platanowej będący przed laty biurowcem zakładu jest dzisiaj własnością prywatną. (sp)
